سنخ‌شناسی مسائل مربوط به اقتصاد فرهنگ در حوزه تولید فیلم‌های سینمایی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

فرهنگ و اقتصاد دو حوزه موثر بر یکدیگر و غیرقابل تفکیک از یکدیگر هستند. اقدامات سلبی، ایجابی، کنترلی و غیره، در هیچ‌یک از این دو، بدون لحاظ‌نمودن الزامات حوزه دیگر، نتایج نامطلوبی را در هر دو حوزه خواهد داشت. براساس پژوهش‌های صورت‌گرفته، در ایران نیز به این درهم‌تنیدگی مهم و تاثیرگذاری متقابل، در حوزه تولید فیلم‌های سینمایی، توجه شایانی نشده است. ازطرف دیگر شناسایی مسائل عینی و واقعی حوزه اقتصاد فرهنگ، جزء اولین گام‌های داشتن سیاست‌گذاری مطلوبی در این حوزه است. لذا پژوهش حاضر در پارادایم کیفی و با استفاده از روش گردآوری کتابخانه‌ای و روش تحلیل مضمون، بعد از بررسی مفصل پژوهش‌های انجام‌شده در این زمینه، به سنخ‌شناسی مسائل مربوط به حوزه اقتصاد فرهنگ در تولید فیلم‌های سینمایی در ایران، پرداخته است. براساس داده‌های بدست آمده در این پژوهش، 7محور اصلی (که خود دارای زیرمحورهایی هستند) به عنوان سنخ‌های اصلی مسائل مربوط به اقتصاد فرهنگ در حوزه تولید فیلم‌های

کلیدواژه‌ها

  1. اشتریان، کیومرث (1389).مقدمه‌ای بر روش سیاست‌گذاری فرهنگی. تهران: معاونت فرهنگی هنری شهرداری تهران.
  2. امیربیک، معصومه (1395). ارزیابی اقتصادی ساخت سینما در مرکز شهر مشهد (روش تحلیل هزینه-فایده، نمونه موردی سینما آفریقا و سینما هویزه). پایان‌نامه فارسی. دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع). دانشکده هنر و معماری اسلامی.
  3. بیچرانلو، عبدالله (1387). «بررسی حضور بین‌المللی سینمای ایران از دیدگاه کارشناسان و فعالان سینما». مطالعات فرهنگ-ارتباطات. سال9. شماره4: 93-71.
  4. پیغامی، عادل (1393). «گونه‌شناسی مسائل در اقتصاد فرهنگ، هنر و رسانه». دین و سیاست فرهنگی. دوره1. شماره1: 42-9.
  5. پیروزمند، علی‌رضا (1389). مبانی و الگوی مهندسی فرهنگی. قم: فجر ولایت.
  6. تموک، افشار (1388). سیری در قرآن‌پژوهی. اردبیل: یاوریان.
  7. دادگو، مهدی (1370). نکاتی پیرامون اقتصاد سینما در ایران. تهران: فیلمخانه ملی ایران.
  8. دادگر، یدالله (1383). تاریخ تحولات اندیشه اقتصادی. قم: انتشارات دانشگاه مفید.
  9. دانش، مهرزاد (1384). «فقدان سیاست‌گذاری استراتژیک (بازخوانی سیاست‌های سینمایی دوران خاتمی در آستانه جشنواره بیست و چهارم)». سوره اندیشه. شماره22: 85-82.
  10. رحیمی، عبدالرحیم؛ موسایی، میثم؛ پیکارجو، کامبیز و آزاد، ناصر (1390). «برآورد تابع تقاضای سینما و تحلیل عوامل مؤثر بر آن؛ مطالعه موردی: شهر تهران». مطالعات فرهنگ=ارتباطات. سال12. شماره16: 272-235.
  11. رشیدپور، علی؛ شاه‌نوروزی، مهدی و ایرانپور، سارا (1393). اقتصاد فرهنگ و جهانی‌شدن: مفاهیم و نظریه‌ها. تهران: مرکز ملی جهانی‌شدن.
  12. رضوی طوسی، سیدمجتبی و احسانی، مهدیه (1389). «بررسی علل اقبال به پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران». مطالعات فرهنگ-ارتباطات. سال11. شماره9: 89-112.
  13. روث، تاوز (1393). اقتصاد فرهنگی. ترجمه احتشام رشیدی، علی‌اکبر فرهنگی و انسیه ابری. تهران: دانژه.
  14. رضایی، عبدالعلی (1382). «اقتصاد فرهنگ». بیناب. شماره3: 119-110.
  15. سند نقشه مهندسی فرهنگی کشور (1392). تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
  16. ساروخانی، باقر (1389). روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی(اصول و مبانی). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات ‌فرهنگی.
  17. سربندی، فرناز (1398). ارزیابی خط‌مشی‌های معطوف به اقتصاد فرهنگ در حوزه سینما در گفتمان‌های پس از انقلاب اسلامی. پایان‌نامه فارسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات. دانشکده مدیریت و اقتصاد.
  18. شاین، ادگار (1383). مدیریت فرهنگ سازمانی و رهبری. برزو فرهی و شمس‌الدین نوری نجفی. تهران: سیمای جوان.
  19. شیخانی، مسعود (1394). شناسایی زمینه‌های توسعه تجارت محصولات رسانه‌ای بین کشور‌های اسلامی (مورد مطالعه: فیلم‌های سینمایی). پایان‌نامه فارسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی. دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی.
  20. شرفی، ابوالفضل (1387). «مصرف سینما در خراسان رضوی و عوامل مؤثر بر آن». مطالعات اجتماعی ایران. سال2. شماره3: 62 -23.
  21. صفوی، بیژن (1381). «اقتصاد فرهنگ و هنر با تأکید بر اقتصاد سینمای ایران». مجله اقتصادی. سال2. شماره13: 23-18.
  22. صلواتیان، سیاوش؛ قنبری، سعید و نوری‌محب، صابر (1398). «تأمین مالی جمعی تولیدات بلند سینمایی در ایران؛ موانع، ظرفیت‌ها و الزامات». مطالعات فرهنگ-ارتباطات. سال20. شماره47: 94-65.
  23. ضامنی، داوود و ابراهیم‌زاده، رضا (1394). «شناسایی مؤلفه‌های ترغیب‌کننده مخاطب برای رفتن به سینما در تهران و ارائه مدل براساس روش آمیخته». مطالعات فرهنگ-ارتباطات. سال16. شماره30: 132-109.
  24. عبداللهیان، حمید و تقی‌زادگان، معصومه (1390). «تحلیلی بر جریان‌های تولید فیلم در سینمای ایران: منازعه نهادهای قدرت در میدان تولید سینمای ایران در دهه 1360 و 1370». مطالعات فرهنگی و ارتباطات. سال7. شماره25: 231-203.
  25. عابدی جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمدسعید؛ فقیهی، ابوالحسن و شیخ‌زاده، محمد (1390). «تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی». اندیشه مدیریت راهبردی. دوره5. شماره2: 198-151.
  26. کلاکهون، کلاید (1393). مردم‌شناسی فرهنگی. امیرحسین آریان‌پور. تهران: عطار.
  27. کریمی، مجتبی (1397). بررسی و شناسایی عوامل مؤثر بر اقتصاد سینما در ایران با استفاده از رهیافت اقتصادسنجی و سیستم دینامیکی. طرح پژوهشی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  28. کمالی سراجی، مهیار؛ میرفخرالدینی، سیدحیدر؛ شریفی، سیدمهدی و امیدی، افشین (1398). «پیش‌بینی فروش فیلم در گیشه سینمای ایران با رویکرد پویایی سیستم». مطالعات فرهنگ-ارتباطات. مقاله پذیرش‌شده آماده انتشار.
  29. کشوری چرمی، مصطفی (1391). بررسی میزان مصرف کالاهای فرهنگی و عوامل مؤثر بر آن در بین شهروندان مشهدی. پایان‌نامه فارسی. دانشگاه علامه طباطبایی. دانشکده علوم اجتماعی.
  30. گرایی‌نژاد، غلامرضا؛ هادی‌نژاد، منیژه و بختیاری، آرزو (1389). «بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر تقاضای سینمای ایران». مطالعات فرهنگ-ارتباطات. سال11. شماره9: 179-147.
  31. گنجی، محمد و حیدریان، امین (1393). «سرمایه فرهنگی و اقتصاد فرهنگ». راهبرد. سال23. شماره72: 97-77.
  32. مختاریان پور، مجید (1391). طراحی مدل اجرای سیاست فرهنگی مبتنی بر برنامه‌های توسعه کشور. پایان‌نامه دکتری. دانشکده مدیریت و حسابداری. دانشگاه علامه طباطبایی.
  33. موسایی، میثم؛ مرادیان دقیق، پروانه و چنگیز، سحر (1398). «مطالعه عوامل مؤثر بر تقاضای سینما در مشهد». مطالعات فرهنگ-ارتباطات. مقاله پذیرفته‌شده برای انتشار.
  34. موسایی، میثم و شیانی، ملیحه (1386). «تخمین تقاضای خانوار برای رفتن به سینما در 24 استان ایران». رفاه اجتماعی. سال7. شماره25: 320-301.
  35. موسایی، میثم و عبدالرحیم، رحیمی (1389). «برآورد تابع تقاضای سینما در ایران». مجله مدیریت فرهنگی. سال4. شماره10: 98-82.
  36. ناجی، مهدی (1396). نگاهی به وضع سینمای ایران (تهدیدات، فرصت‌ها، مشکلات ساختاری و محتوایی). طرح پژوهشی. تهران: معاونت سیاسی سیما.
  37. نیکروان، انسیه و عاقلی، لطفعلی (1390). «تخمین تقاضای فیلم سینمایی در ایران». تحقیقات اقتصادی. سال46. شماره9: 242-221.
  38. ناظمی اردکانی، مهدی و صیادی، محمد (1393). «بررسی وضعیت مؤلفه‌های اقتصاد فرهنگ در ایران؛ مقایسه تطبیقی با کشورهای منتخب دنیا و ارائه راهکارهای بهبود وضعیت اقتصاد فرهنگ در کشور». راهبرد اجتماعیفرهنگی. سال4. شماره13: 226-191.
  39. هاشم‌پور، الناز (1395). جایگاه اقتصاد در هنرهای کاربردی و تجسمی ایران در سه دهه اخیر (با تأکید بر هنرهای عکاسی، سینما، طراحی پارچه و لباس). پایان‌نامه فارسی. دانشگاه پیام نور استان تهران. مرکز پیام نور تهران شرق.

انگلیسی

  1. Becker, Gary S. (1976). The Economic Approach to Human Behavior.

سایت‌ها

  1.  سایت مرکز آمار ایران (1399). «استاندارهای سینمای جهان». (20/09/1399). بازیابی شده در: https://www.amar.org.ir
  2. سایت روزنامه دنیای اقتصاد (1397). «جایگاه ایران در تاریخ سینمای جهان». (20/09/1399). بازیابی شده در: https://donya-e-eqtesad.com
  3. سایت خبرگزاری دانشجویان ایران (1398). «80درصد حضورهای بین‌المللی سینمای ایران دروغین و یا شبه جشنواره‌ای». (20/09/1399). بازیابی شده در: https://www.isna.ir/news
  4. علیخانی، عبدالله (1397). «سینما کارخانه سیمان نیست! راه‌اندازی بورس سینمایی نشدنی است». (20/09/1399). بازیابی شده در: https://www.yjc.ir/fa/news
  5.  سایت ایرنا (1398). «سینمای ایران و هزاردستان آن». (20/09/1399). بازیابی شده در: https://www.irna.ir/new.
  6. سایت ایرنا (1396). «هنرمندان و ضرورت توجه به رفع موانع هنری». (20/09/1399). بازیابی شده در: https://www.irna.ir/news
  7. سایت سینماپرس (1399). «مسائل اقتصادی سینمای ایران». (20/09/1399). بازیابی شده در: http://cinemapress.ir/news
  8. سایت صمت (1398). «وحشت امنیت شغلی در سینما». (20/09/1399). بازیابی شده در: https://www.smtnews.ir
  9.  سایت سینماپرس (1395). «چالش سینمای امروز». (20/09/1399). بازیابی شده در:  http://cinemapress.ir/new.
  10. سایت مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری (1396). «ایران در سینمای ایران». (20/09/1399). بازیابی شده در: http://www.css.ir.
  11. روزنامه جهان صنعت (1398). «ردپای کمبود تکنولوژی در سینمای ایران». (20/09/1399). بازیابی شده در: https://jahanesanat.ir