پژوهش‌نامه فرهنگ و رسانه (نامه فرهنگ و ارتباطات)

تحولات فناوری‌های ارتباطی و تبیین ضرورت بازنگری در نظریه‌های سواد رسانه‌ای

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

دانشآموخته کارشناسی ارشد دانشکده معارف اسلامی وفرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران

چکیده

تکنولوژی‌ها و رسانه‌های نوین ارتباطی دگرگونی‌هایی را در جامعه و تعاملات میان افراد ایجاد کرده است. با توجه به رشد روزافزون رسانه‌های نوین در جامعه، نیاز به سواد رسانه‌ای بیش از پیش احساس می‌شود. بر اساس تعریف ارائه شده از سوی مرکز سواد رسانه‌ای، چهار عنصر دسترسی، تجزیه و تحلیل، ارزیابی و تولید محصول رسانه‌ای ضروری دانسته شده است. از آنجایی که شناخت ظرفیت‌ها، ویژگی‌ها و پیش‌بینی آینده رسانه‌های نوین به طور کامل مشخص نیست، بنابراین نظریاتی که در زمینه سواد رسانه‌ای مطرح می‌شود به طور کامل پوشش‌دهنده همه سطوح سواد رسانه‌ای نمی‌باشد. چرا که اکثر این نظریات پیرامون سه عنصر اول می‌باشد. در این مقاله پس از بیان تعریف، تاریخچه و هدف سواد رسانه‌ای به بررسی نظریاتی که درباره سواد رسانه‌ای و همچنین نظریات مرتبط با آن از جمله کاشت، مارپیچ سکوت، یادگیری اجتماعی و... پرداخته می‌شود. بررسی ویژگی رسانه‌های نوین و تحولات فناوری‌های ارتباطی بیانگر این مسئله می‌باشد که نظریه‌های فوق به تنهایی قادر به تبیین تمام سطوح سواد رسانه‌ای نیست و نیازمند رویکردهای نظری جدیدی در حوزه تولید پیام رسانه‌ای در این حوزه می‌‌باشیم.

کلیدواژه‌ها

براون، جیمز ای (1385). رویکردهای سواد رسانه‌ای. مجله رسانه، 4، زمستان.
بصیریان جهرمی، حسین و بصیریان جهرمی، رضا (1385). درآمدی به سواد رسانه‌ای و تفکر انتقادی. فصلنامه مطالعاتی تحقیقاتی رسانه، 68، زمستان.
پاتر، جیمز (1385). تعریف سواد رسانه‌ای. ترجمه لیلا کاووسی، فصلنامه رسانه، 68، زمستان.
سورین، ورنر و تانکارد، جیمز (1381)، نظریه‌های ارتباطات. ترجمه علیرضا دهقان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
شاو، دونالد و مک کومبز، مکسول (1383). کارکرد برجسته‌سازی در مطبوعات. ترجمه امید مسعود در «اندیشه‌های بنیادین علم ارتباطات»، گروه مترجمان، تهران: انتشارات خجسته.
شکرخواه، یونس (1388). سواد رسانه‌ای چیست؟. روزنامه همشهری، 25 خرداد.
طلوعی، علی (1391). سواد رسانه‌ای درآمدی بر شیوه یادگیری و سنجش. تهران: دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه.
کوثری، مسعود (1383). سواد رسانه‌ای و زندگی در عرصه نوین عمومی. نامه پژوهش فرهنگی، 9، بهار.
مهدیزاده، سیدمحمد (1391). نظریه‌های رسانه اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی. تهران: انتشارات همشهری.
 
Adams. D. M & Hamm M. E. (1989). media and literacy.
Anderson, Jon (2003). New media, new publics: Reconfiguring the public sphere of Islam. Social Research, 70:3.
Bandura, A. (2002). Social Cognitive theory of mass communication. in J. Bryant and D. Zillman (eds), Media Effects: Advances in theory and Research, Hills dale, NJ: Erlbaum.
Fiske, S. T. & Taylor, S. E. (1991). Social Cognition(2nd ed.), New York: McGraw-Hilll.
Holmes, D. (2005). Communication theory. sage publications.
Mcquail, D. (2006). Mcquail’s Mass Communication theory. Sage publications.
Messaris, p. & Kerr, D. (1984). Tv-related mother-child interaction and children’s perceptions of Tv characters. Journalism Quarterly, 61.
Posner, M. L. & Snyder, C. R. R. (1975). Attention and cognitive control. In R. L. Solso (Ed), Information Processiing and cognition: The Loyola symposium (55-85), Hillsdale. NJ: Lawrence Erlbaum.
Potter, W. james (2005). media literacy, Sage publication, Thousand Oaks, California.
Rogers, E. M. (1995). Diffusion of innovations. Fourth editions, Free press.
Sinatra, Richard (1989). Visual Literacy Connection to Thinking. readind and writing.
 
پژوهش‌نامه فرهنگ و رسانه (نامه فرهنگ و ارتباطات)
دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3
آبان 1396
صفحه 193-214