تحلیل فرهنگی ارتباطی هیئات مذهبی

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

دانشآموخته کارشناسیارشد،دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران

چکیده

یکی از مباحث پرکاربرد در علوم ارتباطات بحث گروه و ارتباطات گروهی است. گروه به عنوان محملی برای ایجاد ارتباطات انسانی و همچنین ارتباطات گروهی به عنوان یکی از تقسیمات ارتباطات انسانی شناخته می‌شود که در میان اندیشمندان علم ارتباطات دارای اهمیت فراوانی است. ارتباط در قالب گروه می‌تواند یکی از فرصت‌های مناسب برای انتقال مفاهیم ارتباطات مذهبی باشد که نمونه‌هایی از آن را می‌توان در برخی از هیئات‌های و تشکل‌های فرهنگی، مذهبی، تکایا، حسینیه‌ها و مساجد مشاهده نمود.
پژوهش پیش رو قصد دارد تا با بررسی مؤلفه‌های گروهی و ارتباطات درون‌گروهی، به تحلیل فرهنگی ارتباطی هیئات مذهبی پرداخته و به فرصت‌ها و تهدیدات موجود در ارتباطات درون‌گروهی ایشان، نگاهی علمی داشته باشد.
در این پژوهش، نظریات گروهی و ارتباطات گروهی قرون 19 و 20 مانند نظریات امیل دورکیم در مورد رفتار گروهی، هورتون کلی پیرامون گروه‌های کوچک، نظریات حول موضوع پویایی گروه و... مورد استفاده قرار گرفتند.
پس از تطبیق مؤلفه‌های گروهی با مباحث درونی عموم هیئات مذهبی از طریق روش کتابخانه‌ای و بعضا هم مشاهده سیستماتیک، می‌توان به برخی نتایج همچون اهداف مشترک هیئات‌، مقررات و ضوابط درونی هیئات‌ها، اثرگذاری و کنش متقابل درونی و... دست یافت. همچنین مدیریت گروهی، همنوایی گروهی، نقش‎های گروهی و... هم ازجمله نکات تطبیقی مرتبط با حوزه ارتباطات گروهی در میان این هیئات‌ها می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

آگ برن و نیم کوف (1380). زمینه جامعه‌شناسی. ترجمه امیرحسین آریان پور، تهران: نشر گسترده.
ادیبی سده، مهدی (1381). مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی گروه‌های کوچک. اصفهان: جهاد دانشگاهی.
بارون، رابرت و همکاران (1389). روان‌شناسی اجتماعی. ترجمه علی تحصیلی، تهران: کتاب آمه.
حسام مظاهری، محسن (1389). رسانه شیعه. تهران: بین‌الملل.
رفیع‌پور، فرامرز (1376). توسعه و تضاد: کوششی در جهت تحلیل انقلاب اسلامی و مسائل اجتماعی ایران. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
شفیع‌آبادی، عبدالله (1370). پویایی گروه و مشاوره گروهی. تهران: رشد.
فرهنگی، علی‌اکبر (1374). ارتباطات انسانی. تهران: خدمات فرهنگی رسا.
فورسایت، دانلسن ر (1380). پویایی گروه (شناخت و سنجش). ترجمه جعفر نجفی زند و حسن‌پاشا شریفی، تهران: نشر دوران.
قنادان، منصور (1375). مقدمه‌ای بر شناخت پویایی گروه. تهران: آوای نور.
گلشن فومنی، محمدرسول (1381). پویایی گروه و اندازه‌گیری پویش‌های گروهی. تهران: پژوهش.
لیتل جان، استیفن (1384). نظریه‌های ارتباطات. ترجمه سیدمرتضی نوربخش و سیداکبر میرحسنی، تهران: جنگل.
محدثی، جواد (1391). فرهنگ عاشورا. قم: نشر معروف.
محسنیان‌راد، مهدی (1392). ارتباطات انسانی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).