پژوهش‌نامه فرهنگ و رسانه (نامه فرهنگ و ارتباطات)

«کشف» و «رشد» استعداد‌ها در ارتباطات دینی؛ مطالعه موردی طرح شجره صالحین کودکان شهرستان دزفول

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 هیئت علمی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

2 فارغ التحصیل کارشناسی ارشد معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق ع

چکیده

هدف پژوهش حاضر، تحلیل برنامه‌ها و موانع «کشف» و «رشد» استعدادهای متربیان در شجره صالحین کودکان شهرستان دزفول در سال 1396 است. لذا، پژوهش، در سنت کیفی، با استفاده از روش گردآوری مصاحبه‌ نیمه‌ساختمند با سرگروه‌ها و مربیان سه مسجد نمونه‌ شهرستان در امر صالحین مسجد شهید مسعود توتونچی، رسول اعظم(ص) و ثارالله(ع) از طریق هدفمند انتخاب شد و همچنین با بهره‌گیری از روش تحلیل مضمون برای تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده در مصاحبه‌ها، به استخراج برنامه‌ها و موانع «کشف» و «رشد» استعدادهای متربیان در حلقات صالحین کودکان شهرستان دزفول، پرداخته شد. براساس یافته‌های پژوهش، نمونه‌ای از برنامه‌های این حلقات برای «کشف» و «رشد» استعدادهای کودکان عبارت است از: کشف و رشد استعدادها به صورت ضمنی، کشف و رشد استعدادها از طریق برگزاری آزمون‌ها و مسابقات در حلقات، جهت‌دهی به استعدادها در حلقات، نقش تشویق در کشف و رشد استعدادها، کشف و رشد از طریق دعوت اساتید و افراد متخصص در حلقات و... . لکن نتایج حاکی از آن است که موانعی نیز در این مسیر وجود دارد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از: عدم وجود برنامه‌ای تخصصی برای کشف و رشد استعدادها در حلقات، کمبود بودجه و امکانات، وجود افراد مزاحم و حائل بین متربی و سرگروه در مساجد، ضعف‌های نظری در معنا و جایگاه تربیت و مسجد در متصدیان امر، کمبود نیروی انسانی سرگروه در حلقات شهرستان و... .

کلیدواژه‌ها

 
1-امینی، ابراهیم(1384). اسلام و تعلیم و تربیت، قم: بوستان کتاب.
2-احمدی‌زاده، محمد(1394). «تربیت در شبکه صالحین»، مطالعات راهبردی تربیت اسلامی. سال اول. شماره اول: 43-29.
3-اعرافی، علی‌رضا(1392). فقه تربیتی. تهران: اشراق و عرفان.
4-اکبری، صاحبعلی(1388). «تأملی در معنای رشد در قصص قرآن‌کریم». مطالعات علوم قرآن و حدیث. شماره پیاپی 3/83.: 45-60.
5-ابن عبدالله، صالح و دیگران(2006م). موسوعه نضره النعیم فی مکارم الاخلاق الرسول الکریم. جده.
6-باقری، خسرو(1389). درآمدی بر فلسفه تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران: اهداف، مبانی و اصول. تهران: علمی و فرهنگی.
7-بانکی‌پور فرد، امیر‌حسین و قاماشچی، احمد(1384). تعلیم و تربیت از دیدگاه مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای. تهران: تربیت اسلامی.
8-خامنه‌ای، سیدعلی(1393). قرارگاه‌های فرهنگی. تهران: صهبا.
9-دهخدا، علی اکبر(1337). لغت‌نامه، زیر نظر محمد معین و جعفر شهیدی. تهران: دانشگاه تهران.
10-راغب‌اصفهانی، حسین‌بن‌محمد(1372). ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ ‌قرآن. تهران: مرتضوی.
11-رزم آزما، هوشیار (1358). فرهنگ روان‌شناسی (انگلیسی، فرانسه، فارسی). تهران: علمی فرهنگی.
12-ربر آرتور اس(1390). فرهنگ روان‌شناسی (توصیفی)، مترجمان: یوسف کریمی و دیگران. تهران: رشد.
13-سجادی، سید جعفر(1375). فرهنگ علوم فلسفی. تهران: امیر کبیر.
14-شاه‌آبادی، محمدعلی(1387)، فطرت عشق (شذرة ششم از کتاب شذرات المعارف)، شرح فاضل گلپایگانی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
15-صلیبا، جمیل(1366). فرهنگفلسفی، ترجمه: منوچهر صانعی دره بیدی. تهران: حکمت.
16-صفائی حائری، علی. مسئولیت و سازندگی، تهران: لیله‌القدر، 1379.
17-طباطبایی، سید‌محمدحسین(1417ق). المیزان فی تفسیر‌القرآن. قم: جامعه مدرسین حوزه‌علمیه.
18-طوسی، محمد‌بن‌حسن(1409ق). التبیان فی تفسیر‌القرآن. قم: جامعه مدرسین حوزه‌علمیه قم.
19-طبری، ابی جعفر محمدبن‌جریر(1412ق). جامع‌البیان عن تفسیر آی القرآن. بیروت: دارالمعرفه.
20-عابدی جعفری، حسین؛ تسلیمی، محمد؛ فقیهی، ابوالحسن و شیخ‌زاده، محمد(1390). «تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی». اندیشه مدیریت راهبردی. سال پنجم. شماره دهم: 198-151.
21-فرخی، میثم(1394). «بررسی روند تربیتی طرح صالحین در پایگاه‌های بسیج مساجد کشور بر اساس مدل فرآیندی». مطالعات راهبردی تربیت اسلامی. سال اول. شماره اول: 28-9.
22-قرطبی، محمدبن‌احمد(1364). جامع لاحکام القرآن. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
23-مختاریان‌پور، مجید(1391). طراحی مدل اجرای سیاست فرهنگی مبتنی بر برنامه‌های توسعه کشور. رساله دکتری دانشگاه علامه طباطبایی.
24-مطهری، مرتضی(1373). تعلیم و تربیت در اسلام. تهران: صدرا.
25-مطهری، مرتضی(1384). مجموعه آثار. تهران: صدرا.
26-مصباح یزدی، محمدتقی(1395). فطرت و فطریات انسان. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
27-معدن آرانی، عباس؛ سرکارآرانی، محمد‌رضا (1396). آموزش و توسعه. تهران: نی.
28-مصطفوی، سید‌حسن(1388). التحقیق فى کلمات القرآن‌الکریم. تهران: نشر آثار علامه‌مصطفوی.
29-نیکزاد، محمود(1390). فرهنگ جامع روان‌شناسی (انگلیسی-فارسی). تهران: کیهان.
30-وینهاوس، دن(1931). کلیدهای کشف پرورش استعداد در کودکان، ترجمه: اکرم قیطاسی. تهران: کتاب‌های دانه.
 
31.Bernard, H. Russell)2006(. Research Method in Anthropology. London: Altamira Publication.
پژوهش‌نامه فرهنگ و رسانه (نامه فرهنگ و ارتباطات)
دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4
اردیبهشت 1397
صفحه 65-90