بررسی اثرات فرهنگی و اجتماعی بخش پولی (اسمی) اقتصاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیات علمی دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق ع

2 دانشجوی دکتری معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق ع

چکیده

اگرچه پژوهش‌های فراوانی درباره اثرات بخش پولی و بانکی در حوزه‌ اقتصاد انجام گرفته است، اما اثرات این بخش بر حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی -که شاید از اهمیت بالاتری برخوردار است- مغفول واقع شده است. در این پژوهش ضمن ارائه تعریفی از ماهیت پول به مثابه نهاد، با استفاده از روش کتابخانه‌ای به بررسی اثرات بخش پولی (اسمی) اقتصاد بر حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی پرداخته‌ایم. نتایج حاکی از آن است که اگرچه اثرات جانبی منفی بخش پولی بر نظامات فرهنگی و اجتماعی، شدید و مخرب بوده اما این اثرات که منجر به کاهش سرمایه اجتماعی شده است، در تحلیل‌ هزینه فایده نظام پولی، مورد توجه قرار نمی‌گیرد. هدف پژوهش پیش‌رو احصاء و تحلیل این اثرات است.

کلیدواژه‌ها

استیگلیتز، ژوزف(1395)، «بهای نابرابری: جامعه دو قطبی و نابرابر چگونه آینده ما را به خطر می‌افکند؟»، ترجمه محمدرضا فرزین، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
بخشی دستجردی، رسول و دلالی اصفهانی، رحیم(1391)، آسیب‌شناسی نظریه بهره و نظام بانکداری متعارف، دانشگاه یزد، چاپ اول.
حسینی دولت‌آبادی، سیدمهدی(1393)، ابعاد و پیامدهای خلق پول توسط بانک‌های تجاری در ایران، معاونت پژوهش‌های اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات اقتصادی، آبان 1393، شماره مسلسل 13978.
داوودی، پرویز و محقق، محمدجواد(1387)، بانکداری محدود، دو فصلنامه علمی پژوهشی جستارهای اقتصادی، سال پنجم، شماره 10، پاییز و زمستان 1387، صص 93-113.
درودیان، حسین(1394). ماهیت پول و آثار خلق پول (بانکی) در اقتصاد متعارف؛ یک ارزیابی انتقادی از منظر اقتصاد اسلامی. (پایان‌نامه دکتری). تهران: دانشگاه تهران.
روتبارد، موریان. نیوتون(1392)، اسرار بانکداری. ترجمه مطهری‌نژاد، عباس. یزد: انتشارات دانشگاه یزد.
روتبارد، موریان.نیوتون(1394)، داستان تولد بانک مرکزی مستقل در آمریکا. ترجمه مطهری‌نژاد، عباس. یزد: انتشارات دانشگاه یزد.
رنانی، محسن و مؤیدفر، رزیتا(1389)، چرخه‌های افول اخلاق و اقتصاد: سرمایه اجتماعی و توسعه در ایران، تهران: انتشارات طرح نو، چاپ دوم.
زبیری، هدی و ابراهیمی‌پورفائز، سهند(1394)، تورم و کاهش سرمایه اجتماعی ایران، برنامه و بودجه، شماره 4، صص 213-183.
سبحانی، حسن و درودیان، حسین(1395)، «ارزیابی توجیه‌پذیری خلق پول به‌وسیله سیستم بانکی در نظام بانکداری اسلامی»، فصل‌نامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، شماره 64، صص. 31-54.
مطهری‌نژاد، عباس(1396)، تأثیر خلق پول بر نابرابری درآمد. (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). یزد: دانشگاه یزد. ایران.
هولسمن، بورک گوئید(1395)، اخلاق تولید پول، ترجمه میرطالبی، امیرحسین. تهران: انتشارات دنیای اقتصاد.

11. Edwards, Mike (2013), Why Our Monetary System Is Broken And How The Scottish Independence Referendum Creates An Opportunity To Fix It For Scotland, Retrieved september 24, 2016, from: http://www.cybermanual.com/why-our-monetary-system-isbroken-and-how-the-scottish.html.
12. El Ghoul, Sadok; Guedhami, Omrane; Kwok, Chuck; Mishra, Dev R. (2011), Does corporate social capital responsibility affect the cost of capital?, Journal of Banking & Finance, No.9, PP. 2388-2406.
13. Fisher, Irving (1936); 100% money and the public debt. In economic forum, spring number, April-Jun (pp.406-420). Published 2009 by Michael schemman.
14. Friedman, M. (1992), A Program for Monetary Stability, New York: Fordham University Press.
15. Guriev, Sergei; Melnikov, Nikita (2016), War, inflation and Social capital, Paper and Proceeding, No. 5, PP.1-6.
16. Hulsmann, J. G. (2008), the Ethics of Money Production, Alabama: Ludwig von Mises Institute.
17. Hülsmann, Jörg Guido, (2013). Fiat Money and the Distribution of Incomes and Wealth. GRANEM, Université d’Angers.
18. Ingham, G (2004), The nature of money, policy press, Cambridge.
19. Ingham, Geoffrey (1996), “Money is a Social Relation”, Review of Social Economy, 64, 4, 507–29.
20. Jackson, Andrew and Dyson, Ben (2012); Modernising Money: Why Our Monetary System is Broken and how it can be Fixed, Positive Money.
21. McLeay, M. Radia, A. & Thomas, R. (2014), Money creation in the modern economy. Bank of England Quarterly Bulletin, Q1.
22. Meera, A. & Larbani, M. (2009) "Ownership effects of fractional reserve banking: an Islamic perspective", Humanomics, Vol. 25 Iss: 2, pp.101 – 116.
23. Mises, Ludwig von. (1996), Human Action 4th ed. San Francisco, Calif.: Fox & Wilkes.
24. Mishkin, Frederic S. (2009) c2010; the economics of money, banking, and financial markets. Boston: Addison-Wesley.
25. Musgrave,  R.  (2009),  chartalism-and  why  money  has  value, uk, http://charta.Blogspot.com.
Putnam, R. D. )1995(. Bowling Alone: America’s Declining Social Capital and Public Lif. Journal of Democracy, 6(1),