پژوهش‌نامه فرهنگ و رسانه (نامه فرهنگ و ارتباطات)
بایسته‌های ارتباطات میان فرهنگی شیعه و اهل سنت در ایران با تأکید بر مفهوم غیریت در اندیشه لویناس
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشجوی دکتری فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق ع
چکیده
امانوئل لویناس که از او به‌عنوان فیلسوف اخلاق نیز نام برده شده، فیلسوفی است که دغدغه اصلیاش توجه به پدیدهای به نام «دیگری» است. دیگری‌ای که او خود را در قبال آن مسئول می‌داند. مقاله حاضر تلاش دارد به بررسی مسئله دیگری و غیریت در اندیشه لویناس و موردکاوی آن در ارتباطات میانفرهنگی شیعه با اهل سنت در ایران بپردازد. در این مجال، پژوهشگر شیعیان ایران را به‌مثابه «خود» و پیروان مذهب اهل سنت ایران را در مقام «دیگری» در نظر گرفته است و تلاش کرده با تکیه بر اندیشه غیریت و توجه به دیگری در آراء امانوئل لویناس، به بررسی و تحلیل وضعیت کنونی ارتباط با اهل سنت در ایران و بررسی اجمالی راهکارها جهت بهبود این ارتباط با هدف تقویت همگرایی و حفظ انسجام ملی و وحدت اسلامی در ایران، بپردازد. از این روی پژوهشگر با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه‌ای و با رویکرد توصیفی-تحلیلی به بررسی مسائل فرهنگی-ارتباطی میان شیعیان و اهل سنت ایران پرداخته و پس از تحلیل آن بر اساس اندیشه لویناس، محورهایی را جهت بهبود ارتباطات میان فرهنگی شیعه و اهل سنت در ایران استخراج کرده که عبارت‌اند از: «افزایش ارتباطات میان شیعه و اهل سنت»، «افزایش شناخت طرفین از یکدیگر»، «لزوم توجه به حقوق اقلیتهای مذهبی» و «رعایت احترام و پرهیز از توهین به مقدسات طرفین». به نظر می‌رسد محورهای مذکور در سیاست‌گذاری برای مسائل اهل سنت از اهمیت بالایی برخوردار است و همواره باید موردتوجه سیاستگذاران و تصمیمسازان کلان جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد.
کلیدواژه‌ها
بانسوسا، ژرار و دومینیک ژانیکو(1387). امانوئل لویناس، فیلسوف دلواپس دیگری. ترجمه لیدا فخری. مجله اینترنتی زیزفون.
http://nasour.net/1387.06.21/296.htmlبه نقل از روزنامه همشهری. (21/6/1387).
جمادی، سیاوش(1386). «لویناس و فراگذار از پدیدارشناسی (ادای دین به مسعود علیا به مناسبت ترجمه درآمدی بر اندیشه لویناس)». کتاب ماه فلسفه. شماره 2. صص 44-28.
خامنه‌ای، سیدعلی(1370). بیانات در دیدار روحانیون دفتر نمایندگی ولی فقیه در امور اهل سنت. سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای.
http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2512. (27/8/1370)
خامنه‌ای، سیدعلی (1388). بیانات در دیدار برگزیدگان استان کردستان. سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه‌ای.
http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=6820. (24/2/1388)
رضی، حسین (1377). «ارتباطات میان فرهنگی (تاریخ، مفاهیم، جایگاه)». دین و ارتباطات. شماره 6 و 7. 135 – 166.
سند، محمد(1415). العروة الوثقی. کتاب الطهارة. جلد سوم. قم: صحفی.
صافیان اصفهانی، محمدجواد و کاویانی تبریز، سعیده(1395). «لویناس فیلسوف دیگری». پژوهش های علوم انسانی نقش جهان. سال اول. شماره 9. صص 17-26.
صیاد منصور، علیرضا و طالب‌زاده، سیدحمید(1393). «مسئولیت اخلاقی در اندیشه لویناس: انفعال من در برابر دیگری». پژوهش‌های فلسفی. سال هشتم. شماره 14. صص 182-165.
عاملی، سعیدرضا و مولایی، حمیده(1388). دوجهانی شدن‌ها و حساسیت‌های بین فرهنگی؛ مطالعه موردی روابط بین فرهنگی اهل سنت و تشیع در استان گلستان. تحقیقات فرهنگی. دوره دوم، شماره 7. صص 30-1.
علیا، مسعود؛ رشیدیان، عبدالکریم و جمادی سیاوش(1386). «حضور دیگری، شرط امکان اخلاق (گزارش نشست بررسی کتاب درآمدی به اندیشه لویناس)». کتاب ماه فلسفه. شماره 2. صص 27-17.
فتح‌زاده، حسن(1390). «تقابل من-دیگری: معضل اخلاق». پژوهش‌های فلسفی. شماره 9. صص 160-147.
نمو، فیلیپ(1387).اخلاق و نامتناهی؛ گفتکوهای امانوئل لویناس با فیلیپ نمو. ترجمه مرادفرهادپور و صالح نجفی،تهران: فرهنگ صبا.
مهرگان، افشین. «چیزی بهتر از بودن؛ درباره فلسفه امانوئل لویناس». پرتال جامع علوم انسانی.
http://www.ensani.ir/fa/content/106085/default.aspx به نقل از روزنامه شرق (7/2/1383)..
Amalodoss, M. (1992). Walking Together: The Practice of Inter-Religious Dialogue (No. 7). Gujarat Sahitaha Prakash.
Deifelt, W. (2007). Intercultural ethics: Sameness and otherness revisited. Dialog, 46(2), 112-119.
Donsbach, Wolfgang. The International Encyclopedia of Communication. USA: Blackwell Publishing, 2008.
Gudykunst, W. B. (2003). Cross-cultural and intercultural communication. Sage.
Lauring, Jakob (2011). "Intercultural Organizational Communication: The Social Organizing of Interaction in International Encounters". Journal of Business and Communication. 48 (3): 231–55.
Leeds‐Hurwitz, W. (1990). Notes in the history of intercultural communication: The Foreign Service institute and the mandate for intercultural training. Quarterly Journal of Speech, 76(3), 262–281.
Moon, D. G. (1996). Concepts of “culture”: Implications for intercultural communication research. Communication Quarterly, 44(1), 70–84.
Prosser, M. H. (1978). Intercultural communication theory and research: An overview of major constructs. Annals of the International Communication Association, 2(1), 335-343.
Ucok-Sayrak, O. (2016). Attending to the “face of the other” in intercultural 1communication: Thinking and talking about difference, identity, and ethics. Journal of International and Intercultural Communication, 9(2), 122–139.
Urbano, R. C. (2012). Levinas and interfaith dialogue. The Heythrop Journal, 53(1), 148-161.
Xu, K. (2013). Theorizing difference in intercultural communication: A critical dialogic perspective. Communication Monographs, 80(3), 379-397.
', './data/lcc/coversheet/271599028516.jpg'))