پژوهش‌نامه فرهنگ و رسانه (نامه فرهنگ و ارتباطات)

مطالعات فناوری: مروری بر نظریات فرهنگی و اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق علیه السلام

2 دانشجو دکتری فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق علیه السلام

چکیده

فناوری‌ها جزء جدانشدنی زندگی امروزی ما هستند. زندگی انسان دراین فضا وابسته به تحلیل فرهنگی او از این پدیده است و این تحلیل نیز برخواسته از فهم فرهنگی فناوری. متن حاضر مروری است بر گفتمان‌ها و نظریات مهم و جریانات تاثیرگذار در این حوزه. نقد و بررسی گفتمان جبرگرایی و تامل در ابعاد آن اولین بخش متن را تشکیل میدهد و با مرور گفتمان برساخت‌گرایی، نگاه مقابل جبرگرایی را موردبررسی قرار خواهیم داد. سپس از منظر تن زدودگی و تن یافتگی به‌عنوان انسان‌شناسی فناوری به شبکه‌های اجتماعی و فناوری‌های شبکه‌ای خواهیم نگریست. پس‌ازآن نظریه مشهور و میان‌رشته‌ای شبکه کنشگران را به‌عنوان پدیدارشناسی فناوری جدید مطرح نموده و درنهایت نظریات انتقادی فینبرگ را به عنوان نقد فلسفی بر ماهیت فناوری مرور خواهیم کرد.
پس از هر فصل سعی شده است از منظر کاربردی و از زاویه نگاه بومی به تأمل درباره مطالب مطروحه پرداخته شود.
. . . . . .

کلیدواژه‌ها

موضوعات

  •  

    • آسیایی، محمد. (1388). «فناوری، فرهنگ و تمدن». نامه پژوهش فرهنگی. شماره هشتم، صص. 61-94
    • خانیکی، ه.، و بابایی، م. (1390). فضای سایبر و شبکه‌های اجتماعی؛ مفهوم و کارکردها. فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات جامعه اطلاعاتی، 71-96.
    • زهره فنی. (1392). فضا، مقیاس و جهانی شدن با تحلیل تئوری شبکه کنشگران ( ANT). فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، 93-106.
    • ربانی، علی. ماهر، زهرا. (1391). «علم و فرهنگ: تأملی بر مهمترین تحلیل‌های فرهنگی در جامعه‌شناسی علم و فناوری». فصلنامه تحقیقات فرهنگی. دوره پنجم شماره یک صص. 63- 89
    • مانوئل کاستلز. (1380). عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ؛ ظهور جامعه شبکه‌ای، ج1. (احد علیقلیان و افشین خاکباز، المحرر) تهران: طرح نو.
    • محمد تقی ایمان، و اسفندیار غفاری نسب. (1394). رویکرد نوین به برساخت‌های اجتماعی فناوری‌های نوین. فصلنامه روش‌شناسی علوم اسلامی، 85، 127-146.
    • محمدرضا مهدی‌زاده، و محمد توکل. (1386). مطالعات علم و فناوری: مرور برزمینه‌های جامعه‌شناسی فناوری. دوفصلنامه برنامه و بودجه، 85-124.
    • محمود قاضی طباطبایی، و ابوعلی ودادهیر. (1386). جامعه‌شناسی علم و فناوری؛ تأملی بر تحولات اخیر جامعه‌شناسی علم. نامه علوم اجتماعی، 125-142.
    • محمود مختاری. (1397). نقش جنبه‌های فیزیکی و التفاتی مصنوعات فناورانه در عاملیت اجتماعی. راهبرد فرهنگ، 7-27.
    • یوست ون لون. (1388). تکنولوژی رسانه‌ای از منظر انتقادی (طرح مباحثی در حوزه مطالعات فرهنگی و رسانه‌ای). (بیژن عبدالکریمی، المحرر، و احد علیقلیان، المترجمون) تهران: همشهری.
    • Andrew Feenberg. (1995). Alternative Modernity: The Technical Turn in Philosophy and Social Theory. Los Angeles: University of California Press.
    • Andrew Feenberg. (1999). Questioning Technology. . new York: Routledge.
    • Andrew Feenberg. (2002). Transforming Technology. New York: Oxford.
    • Andrew Feenberg. (2009). Democratic Rationalization: Technology، Power andFreedom. تألیف David M. Kaplan، Readings in the Philosophy of Technology (الصفحات 139-155). Maryland: Rowman & Littlefield Publisher.
    • Andrew Feenberg. (2010). Between Reason and Experience: Essays in Technology and Modernity. London: MIT press.
    • Andrew، Feenberg. (1991). Critical Theory of Technology. New York: Oxford University Press.
    • Anderson. (1983). Imagined Communication Reflection on the Origin and Spread of Nationalism. London: Verso.
    • Latour. (1987). Scince in Action. How to Follow Scintists and Engineers Through Society. Buckingham: Open University Press.
    • D. & Wetmore. Johnson. (2009). Technology and Society: Building Our Socio- technical Future. Cambridge: MIT Press.
    • A. and J. Wajcman MacKenzie. (1999). The Social Shaping of Technology. Milton Keynes: Open University Press.
    • Morley. (2007). Media، Modernity and Technology. The Geography of the New. London: Routledge.
    • Kittler. (1997). Literature Media Information Systems. Amesterdam: OPA.
    • Muniesa. (2015). Actor-Network Theory. The International Encyclopedia of Social and Behavioral Sciences ، 2nd Edition، 80-84.
    • Feenberg، (2010). Ten Paradoxes of Technology. Techné: Research in Philosophy and Technology، 3-15.
    • Fountain، -M. (1999). Socio-scientific issiues via actor-network Theory. jurnal of curriculum studies، 31.
    • Fukoyama. (2002). Our Posthuman Future: Consequences of the Biotechnology Revolution. Strauss and Giroux.
    • Nowotny. (1994). Time: The Modern and Postmodern Experience. Cambridge: Polity Press.
    • Hans and Daniel Kleinman Klein. (2002). The Social Construction of Technology: Structural Consideration. Science، Technology، and Human، 27، 28-52.
    • Innis. (1972). Empire and Communication. Toronto: University of Toronto Press.
    • Van Loon. (2002). Risk and Technological Culture. Towards aSociology of Virulence. London: Routledge.
    • Langdon Winner. (1993). Upon opening the black box and finding it empty: Social constructivism and philosophy of technology. Science، Technology، & Human، 18، 362-378.
    • Larry A Hickman. (2006). From Critical Theory to Pragmatism، Feenberg's. تألیف G Veak، Democratizing Technology,Andrew Feenberg’s Critical Theory of Technology (الصفحات 71-85). New York: State University of New York Press.
    • Latour، (2005). Reassembling the Social: An Introduction to Actor-Network-Theory. Oxford: Oxford UP.
    • Fuller. (2005). Media Ecologies. Materialist Energies in Art and Technoculture. Cambridge: MIT Press.
    • Marshall McLuhan. (1964). Understanding Media: The Extensions of Man. Hammondsworth: Penguin.
    • Marshall McLuhan، و Quentin Fiore. (1967). The Medium is the Message. New York: Bentam.
    • Negroponte. (1995). Being Digital. New York: Knopf.
    • Levinson. (1998). Digital McLuhan: A Guide to the Information Millennium. London: Routledge.
    • Pernilla Gripenberg. (2005). ICT and the shaping of society: Exploring human-ICT relationships in everyday life. (Ph.D. thesis). Helsinki: Edita Prima Ltd.
    • Quintanilla، A. (1998). Technical Systems And Technical Progress: A Conceptual Framework. Society for Philosophy and technology.
    • E. Babe. (2000). Canadian Communication Thought. Toronto: University of Toronto Press.
    • S Saskia. (2002). Towards a Sociology of Information Technology. Current Sociology، 356-388.
    • Trish Glazebrook. (2006). Replies to Critics. تألیف Veak، Democratizing Technology: Andrew Feenberg's Critical Theory of Technology (الصفحات 37-52). Albany: State University of New York Press.
    • Beck. (1998). Was ist Globalisierung? Frankfurt: Suhrkamp Verlag.
    • Wiebe E. Bijker. (2001). Social Construction of Technology. تألیف International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences. Elsevier Science Ltd.
    • Wiebe E. Bijker. (2005). Why and How Technology Matters. تألیف The Oxford Handbook of Work of Contextual Political Analysis. Oxford university press.
پژوهش‌نامه فرهنگ و رسانه (نامه فرهنگ و ارتباطات)
دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 11
دی 1400
صفحه 95-134