اصول عملیات روانی در دیپلماسی عمومی رژیم صهیونیستی: مطالعه موردی گزارش «سند فرهنگ زبان جهانی پروژه اسرائیل»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فرهنگ و رسانه دانشگاه امام صادق علیه السلام

2 دانشجوی دکتری آینده‌پژوهی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه السلام

چکیده

با فراگیری نقش و اثرات رسانه­ها در عرصه ارتباطات بین­الملل، دولت­ها با استفاده هوشمندانه از ارتباطات به دنبال نفوذ و اقناع افکار عمومی سایر کشورها هستند. یکی از این موارد، عملیات روانی است که در قلمروی دیپلماسی عمومی توسط رژیم صهیونیستی مورد توجه و استفاده واقع می‌شود. پژوهش حاضر بر اساس این، در پی آن است، تا با مطالعه گزارش سند فرهنگ زبان جهانی پروژه اسرائیل که به صورت رسمی توسط مؤسسه پروژه اسرائیل (The Israel Project) منتشر شده است، به کشف اصول به کار گرفته شده در این موضوع بپردازد. در این مسیر، به شیوه تمام‌شماری، کل گزارش که حاوی 116 صفحه و 18 فصل به زبان انگلیسی بوده است، به روش تحلیل محتوای کیفی مورد واکاوی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که استفاده متنوع و متعدد از انواع تکنیک­ها در راستای اثرگذاری بر روی مردم سایر کشورها در قالب عملیات روانی، راهبرد اصلی اسرائیل بوده که طبق نظریه سازه­انگاری هدف غایی دولت­ها برای استفاده از این راهبرد نیز تغییر در نگرش مردم مبتنی بر خواست آن دولت است. بر اساس این، رژیم صهیونیستی از اصول عملیات روانی، با لحاظ فراوانی به ترتیب از انگاره‌سازی، ارعاب، برچسب‌زنی، تخدیر، تشجیع، ایجاد تفرقه، تحریک، دشمن‌سازی، از زبان غیر گفتن و انسانیت‌زدایی استفاده نموده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

  1. آشنا، حسام‌الدین و جعفری هفت‌خوانی، نادر. (1386) دیپلماسی عمومی و سیاست خارجی؛ پیوندها و اهداف. دانش سیاسی، 3(5)، 179-205.
  2. ابراهیمی خوسفی، منصور و همکاران(1390)، جنگ نرم(عملیات روانی و فریب استراتژیک)، تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین­المللی ابرار معاصر تهران.
  3. اسماعیلی، محمد (1388)، دیپلماسی رسانه‌ای، تهران، مؤسسه جام جم.
  4. الیاسی، محمدحسین(1385) عملیات روانی ضد شورشگری سپاه در بحران کردستان دهه 60، فصلنامه عملیات روانی،3(12)
  5. استونرساندرس، فرانسیس(1382)، جنگ سرد فرهنگی، ترجمه بنیاد فرهنگی و هنری غرب­شناسی، تهران: بنیاد فرهنگی و هنری غرب­شناسی.
  6. براتی، رضا(1376) مبانی و نظری و عملی جنگ روانی، پایان­نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه امام صادق(ع)
  7. دلیرپور، پرویز. (1397). کاربست مدل تحلیل رفتار متقابل در حوزه عملیات روانی و قدرت نرم در جنگ‌های نیابتی جهان اسلام. مطالعات سیاسی جهان اسلام، شماره 27
  8. ذوالفقاری، مهدی(1391). اصول و مبانی عملیات روانی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)
  9. رحمان‌زاده، سید علی. (1388). کارکرد شبکه‌های اجتماعی مجازی در عصر جهانی شدن. مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، 1(1)، 49-78.
  10. سبیلان اردستانی، حسن (1384)، رویکردی تئوریک به عوامل شکل­دهی و کنترل افکار عمومی. تهران: نشریه مطالعات عملیات روانی، شماره 9.
  11. سبیلان اردستانی، حسن(1384)، عملیات­سازی عملیات روانی، فصلنامه عملیات روانی، 2(5)
  12. سجادپور، سیدمحمدکاظم و مهدی‌زاده، علی(1391). اجرای سیاست خارجی، قدرت نرم و ارتباطات: مطالعه موردی ایالات متحده امریکا2001-1993. فصلنامه علمی مطالعات قدرت نرم، 2(7)، 81-98.
  13. شیرازی، محمد(1376)، جنگ روانی و تبلیغات مفاهیم و کارکردها، تهران: معاونت تبلیغات و انتشارات حوزه نمایندگی ولی فقیه، چاپ اول
  14. شیرازی، محمد(1380)، جنگ روانی و تبلیغات، تهران: دبیرخانه نخستین همایش بررسی نقش تبلیغات در جنگ.
  15. صدرپور، سیدامیرحسین، و جمشیدی، محمدحسین، و اسلامی، محسن (1395). بررسی‌ساز و کار نوین دیپلماسی عمومی بر مبنای نظریه قدرت نرم جوزف نای. مطالعات قدرت نرم، شماره 6
  16. علیرضا دهقان(1392)، نظریه­های ارتباطات، نوشته ورنر جی سورین و جیمز دبلیو تانکارد، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  17. مشیرزاده، حمیرا. (1383). سازه‌انگاری به عنوان فرانظریه روابط بین‌الملل. سیاست- مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 65
  18. میرسمیعی، سید محمد و همکاران(1394)، عملیات روانی از نظریه تا عمل، تهران: انتشارات پشتیبان.
  19. ناصری، جمال‌الدین (1393)، دیپلماسی رسانه‌ای جمهوری اسلامی ایران در بیداری اسلامی، تهران: نشریه مطالعات عملیات روانی، شماره41
  20. theisraelproject.org

https://www.transcend.org/tms/wp-content/uploads/2014/07/sf-israel-projects-2009-global-language-dictionary.pdf