پژوهش‌نامه فرهنگ و رسانه (نامه فرهنگ و ارتباطات)
ظرفیت‌های فرهنگی و ارتباطی جهانگردی در راستای دعوت اسلامی
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیئت علمی دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق ع
2 فارغ التحصیل کارشناسی ارشد معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق ع
چکیده
صنعت جهانگردی در عصر حاضر جزو پرآمدترین ترین صنعت‌هاست، به‌گونه‌ای که بسیاری از کشورها یکی از محورهای اصلی درآمد خود را متوجه این صنعت می‌کنند و آن را صادرات نامرئی می‌نامند. کشور ما با توجه به جذابیت‌های مختلف تاریخی-تمدنی و طبیعی جزو کشورهای غنی از حیث ظرفیت‌های بالقوه جهانگردی محسوب شده و در سال‌های اخیر، ورود جهانگردان به کشور ما رشد چشمگیری داشته است.این عرصه دارای ظرفیت‌های فراوان در حوزه‌های مختلف است، اما غلبه نگاه اقتصادی باعث ناشناخته ماندن و عدم استفاده از فرصت‌ها و ظرفیت‌ها در سایر حوزه‌ها شده است. یکی از این فرصت‌ها، رویکرد دعوت اسلامی در بستر گردشگری است. بدین معنا که از حضور گردشگران خارجی در کشورمان نهایت استفاده را کرده و پیام اسلام و معارف اسلامی را به دور از هیاهو و هژمونی رسانه‌های غربی، به آن‌ها برسانیم و آن‌ها را با روایت متفاوتی از اسلام و ایران آشنا نماییم. در این پژوهش با ده نفر از فعالان عرصه تبلیغ و دعوت اسلامی ویژه گردشگران خارجی، مصاحبه عمیق صورت گرفته است. روش تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه‌ها در این پژوهش، روش تحلیل مضمون(تماتیک) است. یافته‌های این تحقیق شامل ملاحظات، ضروریات و فرصت‌های فعالیت در این عرصه است که به تفکیک عناصر اصلی این عرصه یعنی گردشگر (مهمان)، محتوا یا پیام (معارف اسلامی)، مبلّغ یا داعی(میزبان)، جذابیت از منظر گردشگر، فضای حضور گردشگر (زمان و مکان)، راهنمای گردشگر، و سازمان‌ها و ساختارهای مرتبط با فعالیت در این عرصه مقوله‌بندی شده‌اند. در پایان نیز پیشنهادهایی برای سیاست‌گذاران این عرصه و همچنین پیشنهادهایی برای محققان و پژوهشگران در این زمینه بیان شده است.
کلیدواژه‌ها
- بشیر، حسن (۱۳۹۳). دعوت اسلامی: مفاهیم بنیادین فرهنگ اسلامی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
- بونی فیس، پریسیلا(1380). مدیریت گردشگری فرهنگی. ترجمه محمد عبدالله زاده. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
- جعفری هفتخوانی، نادر(1391). مدیریت گردشگری و وجهه ملی در جمهوری اسلامی ایران، تهران: دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.
- جمالی‌نژاد، مهدی(1391). گردشگری اسلامی. اصفهان: آرما.
- حجازی‌فر، سعید(1390). بازپردازی مفهوم سازمان فضلیت محور در انقلاب اسلامی ایران. تهران.
- خداوردی، حسن (1387). متدولوژی پژوهش کیفی، نشریه رهآورد سیاسی، شماره 21
- دلاور، علی(1347). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: انتشارات رشد.
- دیبایی، پرویز(1371). شناخت جهانگردی. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
- سامووار. لاری.ا(1379). ارتباط بین فرهنگ‌ها. ترجمه غلامرضا کیانی و اکبر میرحسینی. تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران
- عابدی، جعفر؛ تسلیمی، حسن؛ فقیهی، محمدسعید و شیخ‌زاده، ابوالحسن (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روش ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی. تهران.
- فلیک، اووه(1390). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمه هادی جلیلی. تهران: نشر نی.
- گال، مردی؛ بورک، والتر و گال، جویس(1386). روش‌های کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی. ترجمه احمدرضا نصر و دیگران، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی و سمت.
- لیندلف، تامس آر و تیلور، برایان سی(1388). روش‌های تحقیق کیفی در علوم ارتباطات، ترجمه عبدالله گیویان، تهران: انتشارات همشهری
- مولانا، حمید(1387). اطلاعات عالمگیر و ارتباطات جهانی. ترجمه محمدحسین برجیان. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(قدس سره الشریف)
- همایون، محمدهادی (۱۳۹۱). جهانگردی؛ ارتباطی میان‌فرهنگی: مطالعه تطبیقی الگوی غربی معاصر و الگوی اسلامی. ویراست ۲. تهران: دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.
- وزینی، علی(1390). تبلیغ دین اسلام در دنیای نوین (1). ماهنامه مبلغان. شماره 148(بهمن 90). 166-147
', './data/lcc/coversheet/701595315370.png'))