جنوب عراق و تحولات ژئوکالچر جهان اسلام: ریملند شیعی

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسنده

پژوهشگر جغرافیای فرهنگی و عضو گروه فرهنگ و تمدن دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات

چکیده

عراق در گستره جهان اسلام جایگاه ویژه و راهبردی دارد. سابقه و قدمت تمدنی، موقعیت راهبردی، تحولات تاریخی و تمدنی، حوزه نجف، عتبات عالیات و نظایر آن، بیانگر اهمیت راهبردی و از اجزای ژئوکالچر این کشور است. فضای فرهنگی و اجتماعی جنوب عراق برآمده از فرهنگ شیعی است که در طول تاریخ اسلام نقش‌آفرینی کرده و تا به امروز در میدان مبارزه با فرهنگ سلفی و داعشی حضور فعال داشته است. در این رابطه، شهرهای مذهبی، برگزاری مراسم مذهبی و اتحاد منطقه‌ای شیعیان، نقش کلیدی داشته است. انس و الفت شیعیان کشورهای منطقه و تجلی آن در پیاده‌روی اربعین بر اهمیت مطالعه جنوب عراق در پازل ژئوکالچر جهان اسلام می‌افزاید. بررسی عوامل همگرایی و پیوند ناگسستنی شیعیان در منطقه و اتحاد عمیق شیعیان جنوب عراق و ایران و تأثیر آن در جریانات و اتفاقات و تحولات فرهنگی و اینکه چه حوادثی را در کشور عراق و منطقه رقم زده است، در حیطه این تحقیق قرار می‌گیرد

کلیدواژه‌ها

  1. کتابنامه

    1. احدی، محمد(1387)، جغرافیای امنیتی کشورهای همجوار، انتشارات مرکز آموزشی و پژوهشی شهید سپهبد صیاد شیرازی.
    2. اکبری، حسین(1388)، بحران حاکمیت در عراق، تهران: مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور.
    3. بی‌آزار شیرازی، عبدالکریم(1380)، باستان‌شناسى و جغرافیاى تاریخى قصص قرآن، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
    4. پورسعید، فرزاد(1389)، برآورد استراتژیک عراق آینده، مطالعات راهبردی، شماره 47.
    5. دوری، عبدالعزیز(1375)، بغداد، ترجمه اسماعیل دولتشاهى- ایرج پروشانى‏، تهران: بنیاد دائره‌المعارف اسلامی‏، چاپ اول.

    سایت http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=42178

    6. علیدادی، شهربانو(1388-1390)، انقلاب ایران و ژئوکالچر مقاومت در سیاست بین‌الملل (2011-1979)، فصلنامه سیاست دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 41، شماره 4.

    1. فولر، گراهام ای و فرانکه، رند، شیعیان عراق، ترجمه رحیم تبریزی و خدیجه ادیان، فصلنامه شیعه‌شناسی، شماره 6.
    2. قرچانلو، حسین(1380)، جغرافیای تاریخی کشورهای اسلامی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها(سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی‏.
    3. مقدسی، محمدبن‌احمد(1361)، أحسن التقاسیم، ترجمه على نقى منزوى‏، چاپ اول، تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان.

    10. یاقوت حموی، یاقوت بن عبد الله(قرن هفتم ه.ق)، مجمع‌البلدان، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.

    11. میرحیدر، دره و میراحمدی، فاطمه‌السادات(1396)، سیر اندیشه در جغرافیای سیاسی سنتی و مدرن (1897 تا اواخر دهه 1980)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

    12. والرشتاین، ایمانوئل موریس(1377)، سیاست و فرهنگ در نظام متحول جهانی، ترجمه پیروز ایزدی، تهران: نشر نی.

    13. همایون، محمدهادی(1398)، چهل ستون تمدن، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام).

    14. Joseph R. Wood, 2017, A Review of Geoculture: Plaidoyer pour une civilization durable, the institute of world politics.

    1. 15.  Cukaj, Ilirjan; 2015, Geoculture world system, access to Balkan and Albania, Academic Journal of Business, Administration, Law and Social Sciences, Tirana, Albania

    http://irdiplomacy.ir/fa/news