بررسی نقش توئیتر در اعتراضات آبان ماه1398 شهرتهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت رسانه واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران

2 کارشناسی ارشد ارتباطات واحد تهران مرکز دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران

10.30497/lcc.2024.243234.1079

چکیده

توئیتر یکی از رسانه‌های شبکه اجتماعی است که امکان تعامل گسترده در عرصه جهانی را برای همگان فراهم می‌کند. توئیتر در افکار عمومی ایران  نیز از اهمیت خاصی برخوردار بوده و به عنوان رسانه نخبگانی مطرح است و از طرفی در عرصه کنش‌گری‌های فعالان اجتماعی، سیاسی و فرهنگی موردتوجه اغلب جوانان در ایران و جهان است. هدف این پژوهش،  بررسی رفتاری فعالین عرصه توئیتر و نقش آن بر کاهشی یا افزایشی بودن شرکت در اعتراضات سیاسی در بین جوانان شهر تهران در اعتراضات آبان ماه 1398 در پی اعلام افزایش نرخ بنزین است. نوع تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری پژوهش تمامی کاربران توئیتر در شهر تهران بوده که با روش نمونه‌گیری انتخاب ‌شده‌اند و ابزار پژوهش شامل پرسش‌نامه بوده است. یافته‌های پژوهش حاکی از رابطه مثبت بین میزان استفاده از توئیتر و کنشگری سیاسی جوانان تهرانی در اعتراضات سیاسی در رخداد اعتراضی بوده است. باتوجه به رشد میزان کاربران توئیتر در ایران لزوم آموزش و بهره‌برداری صحیح و حمایت از تولیدکنندگان محتوای رسانه‌ای داخلی در مقابله با موج شایعات و جوسازی رسانه‌ای و توسعه فضای گفت و گو در چنین رسانه‌های اجتماعی فراگیر و تاثیرگذاری در کشور می‌تواند در جلوگیری و یا کنترل اعتراضات و بحران‌های سیاسی و اجتماعی نظیر اعتراضات آبان ماه 1398 شهر تهران در جامعه مفید و موثر باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

ﺁﻭﺗﻮﻳﺖ، ﻭﻳﻠﻴﺎﻡ و ﺑﺎﺗﺎﻣﻮﺭ، ﺗﺎﻡ (١٣٩٢). ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴـﺘﻢ، ﺗﺮﺟﻤـﻪ: ﺣﺴﻦ ﭼﺎﻭﺷﻴﺎﻥ، ﺗﻬﺮﺍﻥ: ﻧﺸﺮ ﻧﻲ، تابستان1392.
ابراهیم‌آبادی، حسین(1388). "الگوی استفاده از اینترنت –محیط یادگیری و بافت فرهنگی و اجتماعی"، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، ش 55، ص 2-9.
اسلامی، محمد(1391). بررسی شبکه‌های اجتماعی و تأثیرات آن‌ها بر ابعاد مختلف زندگی، نخستین کنگره ملی فضای مجازی و آسیب‌های نو پدید.
تورن، آلن(1396). پارادایم جدید، ترجمه سلمان صادقی زاده، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
جعفری، شیوا(1385). نگاهی به جمعیت شناسی تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس، تهران-جغرافیا.
خانیکی‌، هادی‌ و بصیریان جهرمی‌، حسین‌ (١٣٩٢). کنشگری‌ و قدرت در شبکه‌‌های اجتماعی‌ مجازی‌، مطالعه‌ کارکردهای‌ فیسبوک در فضای‌ واقعی‌، علوم اجتماعی‌، شماره‌ ٥، بهار 1392.
ساروخانی، باقر(1392). جامعه‌شناسی وسایل ارتباط جمعی، فصلنامه مطالعات اجتماعی دانشگاه تهران، شماره30، اردیبهشت 1392.
رضایی، محمد و پورعسگری، مریم(1395). رسانه‌های نوظهور، فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، سال دوم، شماره5، بهار1395.
عبداللهی‌نژاد علیرضا و دیگران (١٣٩٥). رسانه‌‌های‌ اجتماعی‌ و مشارکت‌ سیاسی‌ در انتخابات، رابطه‌ استفاده از فیسبوک، تلگرام و اینستاگرام و مشارکت‌‌سیاسی‌ دانشجویان در انتخابات هفتم‌ اسفند ١٣٩٤، فصلنامه‌ مطالعات رسانه‌های‌ نوین‌. سال دوم، شماره‌ .٥.
ﻓﺎﻟﻚ، ﺑﻨﺖ(١٣٧٨)،  Internet ﺑﻪ زﺑﺎن ﺳﺎده، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺠﻴﺪ ﺳﻤﺎوی، ﺗﻬﺮان: نشرﭼﺮﺗﻜﻪ، بهار1378.
فیروزآبادی، سیدابوالحسن و آزادی احمدآبادی، جواد (۱۳۹۹). تحلیل پیشینه حکمرانی فضای مجازی جمهوری اسلامی ایران،  فصلنامه دانش سیاسی، شماره ۱۶.
ﻛﺎﺳﺘﻠﺰ، ﻣﺎﻧﻮﺋﻞ (١٣٩4). ﻗﺪرت ارﺗﺒﺎﻃﺎت، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺑﺼﻴﺮﻳﺎن ﺟﻬﺮﻣﻲ، ﺗﻬﺮان: پژوﻫﺸﮕﺎه ﻓﺮﻫﻨﮓ، ﻫﻨﺮ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت.
کاستلز، مانوئل(1384)، عصر اطلاعات، اقتصاد، جامعه و فرهنـگ، ظهـور جامعـه شبکه‌ای، ترجمه احد علیقلیان و افشین خاکباز، جلد اول، تهران: طرح نور .
ﻛﺎﺳﺘﻠﺰ، ﻣﺎﻧﻮﺋﻞ (1380)، ﻗﺪرت ارﺗﺒﺎﻃﺎت، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺳﻴﻦ ﺑﺼﻴﺮﻳﺎن ﺟﻬﺮﻣﻲ، ﺗﻬﺮان: پژوﻫﺸﮕﺎه ﻓﺮﻫﻨﮓ، ﻫﻨﺮ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت.
کاستلز، مانوئل‌(١٣٨٠). عصر اطلاعات‌: ظهور جامعه‌ شبکه‌ای، ترجمه‌ احد علیقلیان‌ و افشین‌ خاکباز، انتشارات‌ طرح‌ نو.
منصورفر، کریم(1380). روش‌های آماری، موسسه چاپ وانتشارات دانشگاه تهران، پاییز 1380.
مهدی زاده، حسن(1392). نظریه رسانه، اندیشه‌های رایج ودیدگاه‌های انتقادی، تهران: همشهری.
ﻧﺎی، ﺟﻮﺯﻑ(١٣٨٧). ﻗﺪﺭﺕ ﻧﺮﻡ، ﺗﺮﺟﻤـﻪ: ﻣﺤﺴـﻦ ﺭﻭﺣـﺎﻧﻲ ﻭ ﻣﻬـﺪی ﺫﻭﺍﻟﻔﻘـﺎﺭی، ﺗﻬﺮﺍﻥ: ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ(ﻉ).
نصرالهی، اکبر و همکاران(1393). تاثیر فضای مجازی بر تحولات ارتباطات سیاسی، فصلنامه مطالعات رسانه‌ای، سال نهم، شماره 26، پاییز 93، تهران.
هوستون، جی‌. بریان و دیگران (١٣٩٣). توییت‌ کردن در طول مناظره‌های‌ ریاست‌ جمهوری‌؛ و اثر آن بر نگرش‌ها نسبت‌ به‌ مناظره و ارزیابی‌ نامزد ریاست‌ جمهوری، فصلنامه‌ مطالعات انتخابات، سال سوم، شماره ٧ و ٨.
بوربور حسین‌ بیگی‌، مریم‌ (١٣٨٣)، "بررسی‌ رابطه‌ اینترنت‌ و شکاف‌ ارزش‌ها در بین‌ دو نسل"‌، رساله‌ کارشناسی‌ ارشد، دانشکده‌ علوم‌ اجتماعی‌ دانشگاه‌ تهران.
جلیلی، تورج(1388)، "مفهوم سایبر در تبیین و خلق فضای معماری"، پایان‌نامه ارشد،دانشکده معماری دانشگاه تهران.
کرمانی، حسین(1396)، "تحلیل گنشگری سیاسی همگان‌های شبکه‌ای در انتخابات ریاست جمهوری"، رساله دکتری جامعه‌شناسی سیاسی، دانشکده علوم سیاسی دانشگاه تهران.
Barberá, P., & Rivero, G. (٢٠١٥). Understanding the political representativeness of Twitter users. Social Science Computer Review, ٣٣(٦), ٧١٢-٧٢٩.
Bennett, W. Lance and Alexandra Segerberg(2012) ).“The Logic of Connective Action: Digital Media and the Personalization of Contentious Politics” , Information,Communication & Society, 15(5): 739-768
Best, S. J. & Krueger, B. S. (2005) “Analyzing the representativeness of Internet political participation”, Political Behavior, 27(2), 183-216.
Castells, Manuel (2008), “The New Public Sphere: Global Civil Society, Communication Networks, and Global Governance”, The Annals of the American Academy of Political Science, No. 616
Castells, Manuel (2009)  Communcation Power.  UK: Oxford University
Habermas, J. (٢٠٠٦). Political communication in media society: Does democracy still enjoy an epistemic dimension? The impact of normative theory on empirical research. Communication theory, ١٦(٤), ٤١١-٤٢٦
Hansen, M. (1999 ). The search-transfer problem: The role of weakties in sharing knowledge across organization subunits. Ad -ministrative Science Quarterly, 44(1), 82-85
Kietzmann, J., & Angell, I. ( 2010). Panopticon revisited. Com-munications of the ACM, 53( 6), 135-138
Park Namsu, Kee Kerk and Sebastián Valenzuela (2010) “Being immersed in social networking environment: Facebook groups, uses and gratifications, and social outcomes”, Cyberpsychology & Behavior, 12(6): 729–733
Rahimi, B. (2011). Facebook Iran the carnivalesque politics of online social networking. Sociologica, 3
SSCI. (2016). Ranking Social Sciences Scholars, Retrievedfrom: https://web.archive.org/web/20160307132846/http://www.manuelcastells.info/sites/default/f iles/sscisocialranking_eng.pdf.